Yes vakantiegeld! Waarom zijn we geneigd dit meteen uit te geven?

Eind mei krijgen veel werkenden hun vakantiegeld gestort. Ineens staat er een groter bedrag op je rekening dan normaal. Wat doet dat met ons? Worden we nou echt gelukkig van vakantiegeld en hoe komt het dat we het vaak meteen willen uitgeven?

Vakantiegeld is een extraatje en voelt als een cadeautje. Ap Dijksterhuis, hoogleraar psychologie aan de Radboud Universiteit en schrijver, denkt dat we er daarom zo blij van worden. "Veel mensen krijgen het dubbele van wat ze normaal krijgen."

Maar om nou te zeggen dat dit geldbedrag gelukkig maakt, gaat Dijksterhuis te ver. "Geld maakt gelukkig, als het om grotere bedragen gaat. Onderzoek laat zien dat mensen een tijdje na het winnen van de loterij gelukkiger zijn, omdat het geld veel zorgen wegneemt."

Als je met een kapotte wasmachine en geldproblemen zit, kan vakantiegeld voor wat verlichting zorgen. Maar over het algemeen neemt het bedrag geen zorgen weg, zegt Dijksterhuis. "De meesten hebben het geld niet nodig. Aan de andere kant zitten we nu in een apart jaar, met de inflatie en hoge energieprijzen, dus ik denk wel dat meer mensen nu extra blij zijn met het geld."
Brein zegt dat je het vakantiegeld verdiend hebt
Het probleem bij veel Nederlanders is alleen dat het vakantiegeld zo op is. Dat komt volgens Eef van Opdorp, budgetcoach en schrijver van het boek Gek van geld, deels door ons dominante reptielenbrein. "Dit is een heel impulsief brein, dat denkt: 'Mooi, ik heb extra geld, waar zal ik het eens aan uitgeven?' In een impuls boek je meteen een vakantie. Vaak wordt het dan een net iets te dure vakantie."

Daarnaast wordt ook het emotionele brein actief als je ziet dat het geld gestort is, legt Van Opdorp uit. Dat vertelt ons dat we het bedrag verdiend hebben vanwege ons harde werken van de afgelopen tijd. "Daarbij hebben we nu ook veel corona-ellende achter de rug. Dan ga je misschien ook meer uitgeven, omdat je vindt dat je het verdiend hebt."

Je reptielen- en emotionele brein beslaan samen 95 procent van je hersenen. Dan blijft er maar een klein deel over voor je denkende brein. Van Opdorp: "Dat brein zorgt ervoor dat je terugblikt en vooruitkijkt en helpt je binnen een budget te blijven. Dat brein moet je nu aanzetten, zeker als je tot de groep behoort die het lastig heeft door de inflatie."

Bedrag sparen bij zorgen of uitgeven aan ervaringen
Is het inderdaad beter om je vakantiegeld dit jaar te bewaren? Dan moet je je 'geldbrein' eerst goed leren kennen, zegt Van Opdorp. "Je kunt een geldtypetest doen om erachter te komen welk geldtype je bent en welk gedrag daarbij hoort. Misschien ben je een sint-bernardshond die altijd geld uitgeeft aan anderen of juist een struisvogel die zijn geldproblemen niet wil zien."

Daarna kun je in actie komen. Weet je van jezelf dat je geld altijd snel op is als het binnenkomt, dan is het slim om het bedrag onder te brengen bij anderen. Van Opdorp: "Kies iemand die je vertrouwt, zoals je ouders, en laat het door hen bewaken. Je kunt het wel doorsluizen naar je spaarrekening, maar je weet toch van jezelf dat je eraan gaat komen. Als het beter is om te sparen en je geeft het geld wel uit, dan krijg je daar alleen maar stress van."

Heb je het wat breder, dan kun je je vakantiegeld volgens Dijksterhuis het beste uitgeven aan ervaringen, niet aan spullen. "Van spullen word je eventjes blij, maar daarna wen je eraan. Bij vakantie heb je voorpret, je kunt het delen en je hebt napret. Dat heeft veel meer impact op je geluksgevoel."

Voorpret kun je overigens ook creëren bij het kopen van spullen, zegt Dijksterhuis. "Heb je mooie schoenen gezien, dan is het voor je geluk veel beter om even te wachten met kopen. Zo heb je meer voorpret. Hetzelfde geldt voor vliegtickets, daar kun je beter ook even mee wachten in plaats van direct een lastminutevakantie te kopen."


Bron: https://www.nu.nl/geldzaken/6201652/waarom-we-geneigd-zijn-om-ons-vakantiegeld-meteen-uit-te-geven.html